Sürekli gelişmekte olan yeni teknolojinin en büyük etkilerinden biri — ve belki de hayatlarımızı en fazla değiştirecek olanı — sağlık hizmetlerinde hissedilecek. Hastalık teşhisi eskiye oranla çok daha hızlı ve etkili olacak, belki de aldığımız ilaçlar çok daha kişiselleştirilecek. Giyilebilir teknoloji sıradan bir hal alırken, tek bir semptom ile dahi hasta olduğumuzu anlayacağız. Bu arada, klinik denemeler de çok daha hızlı ve daha doğru hale geldikçe yeni ilaç pazarı da bir o kadar hız kazanacak. Yapay zeka sağlık hizmetlerinde hali hazırda kullanılıyor zaten ama bir de gelin tıbbi geleceğimize bir bakış atalım…
Cilt Kanserini Tespit Etmek
Yapay zeka artık cilt kanserini uzmanlardan daha doğru bir oranla teşhis edebiliyor. Annals of Oncology’de yayınlanan yakın tarihli bir çalışmaya göre, bir yapay zeka, cilt kanserini 58 cilt uzmanından daha doğru bir şekilde teşhis edebildi. Yapay zeka önce cilt kanseri görüntüleri ve ilgili teşhisler kullanılarak makine öğrenimi sayesinde eğitildi. Bunun sonunda insan doktorlar yüzde 87 oranında bir doğru teşhis oranı tuttururken, yapay zeka yüzde 95'lik bir doğruluk oranına ulaştı. Yapay zeka teknolojisi, semptomlar değerlendirilirken yanlış pozitiflerin sayısını azaltabilir ve bu da daha az insanın gereksiz tedavi alacağı anlamına gelir. Ayrıca, yapılan bu doğru teşhisler, operasyona ihtiyaç duyan hastaların bekleme sürelerinin de azaltılmasına yardımcı olabilir.
Göz Sağlığı
Gözler ruhun aynasıdır derler ama gözler aynı zamanda sağlığımızın da bir aynasıdır. Yaşanılan göz sorunlarında yapılabilen erken bir tespit, görme kaybı olasılığını önemli ölçüde azaltabilir. Günümüzde birçok program, gözlerimizle ilgili toplanmış olan mevcut tıbbi bilgileri yapay zeka araçları aracılığıyla nasıl bir araya getirip yeni şeyler öğrenilebileceğini araştırıyor. Bunlardan Google DeepMind, görme kaybına neden olan iki ana durumu (diyabetik retinopati ve yaşa bağlı maküler dejenerasyon) teşhis etmek için Londra’daki Moorfields Göz Hastanesi ile işbirliği yaptı. Sadece bu iki göz hastalığı bile İngiltere’de 625.000'den fazla insanı etkilerken, dünya çapında ise toplamda 100 milyondan fazla insanı etkilemektedir. Binlerce göz taraması kullanılarak eğitilen algoritmalar, daha sonra potansiyel sorunları tespit etmek için çalışmaya başladılar ve doktorların yapabileceğinden çok daha kısa bir sürede ve daha büyük bir kesinlikle doğru tavsiyeyi önermelerini sağladılar. Google DeepMind, klinik denemelerin tamamlanmasını takiben sisteme genel kullanım için onay verilirse, yılda 300.000 İngiliz hastaya yardım edilebileceğini söylüyor.
Yapay Zeka bugün sağlık hizmetlerini nasıl güçlendiriyor?
İlaç Geliştirme
Yapay zeka yeni değil ancak günümüzde sahip olduğumuz artan bilgisayar gücü nedeniyle son yıllarda tam anlamıyla ilgi odağı haline geldi. Yapay zeka insanların yapabileceğinin çok daha üstünde bir hızla veri tarayabilir ve bu veriler aracılığıyla da sağlık hizmetlerinde çığır açabilecek ilaç geliştirilmesi projeleri yönetilebilir. Teknoloji, klinik araştırmalar, hasta sağlık kayıtları ve genetik kayıtlar gibi çok çeşitli kaynaklardan elde edilen verileri analiz edebilir ve bir ilacın bir kişinin hücrelerini ve dokularını nasıl etkileyebileceğini tahmin etmeye yardımcı olabilir. Bu da daha iyi klinik araştırmalar yapılmasını ve ilaçların kişiselleştirilmesini sağlayabilir. Bütün bunların son etkisi de ilacın pazara çok daha hızlı girmesi olacaktır.
Bilgisayarlı Tomografi Taramalarını Okuma
Yapay zekanın hem tıbbi görüntüleri hem de tıbbi kayıtları okuyabilme kabiliyeti, radyologların ve kardiyologların hastalıkları teşhis etmek için harcadıkları zamandan çok ciddi bir miktar tasarruf sağlayabilir. Radyologlar, hastalıkları teşhis etmek için bir günde belki yüzlerce görüntüyü incelemek zorunda kalabiliyorlar, ancak yaşanabilecek göz yorgunluğu doğru teşhis yapmalarını engelleyebilir. IBM, milyonlarca görüntüyü tetkik ederek ve bunları hastanın sağlığı ile ilgili diğer verilerle karşılaştırarak radyologlara yardımcı olacak bir yapay zeka sistemi üzerinde çalışıyor. Yazılım, test aşaması tamamlandıktan sonra ticari kullanım için IBM ekibi tarafından piyasaya sürülecek.
Bunların dışında bir hastanın komadan ne zaman uyanacağını tespit etmek ve dünyada 300 milyondan fazla insanın sahip olduğu depresyonun teşhisinin kolaylaşması gibi daha birçok alanda yapay zekâ kullanılıyor ya da kullanılacak. Ayrıca bir tıp öğrencisinin ezberlemesi ve öğrenmesi gereken her şeyi zihninde bulunduran bir robotun insan doktorlara yardım etmesi gibi alan içinde teknolojinin mümkün kıldığı başka gelişmeler de yaşanıyor.
Sağlık sektörü ile turizmin kesiştiği ve bir sağlık turizmi merkezi olarak anılan ülkemizde de yapay zekâ ile gelen teknolojinin önemli katkıları olacaktır. Bu konuda üniversitelerin araştırma hastaneleri ile birlikte teknolojiye öncülük eden firmaların yapacağı işbirlikleri güzel neticeler verebilir.
